Een coloscopie is een inwendig onderzoek van de binnenkant, de darmwand en het bijhorende slijmvlies, van de dikke darm. De arts-specialist stelt zo’n onderzoek voor om uit te sluiten dat er ontstekingen, poliepen of gezwellen aanwezig zijn die de gezonde werking van de dikke darm verhinderen. Het is erg belangrijk om een noodzakelijke coloscopie niet uit te stellen. De kleine ongemakken die gepaard gaan met het onderzoek wegen niet op tegen het leed dat je er mogelijks kan door voorkomen.
Een coloscopie gebeurt altijd in het ziekenhuis en wordt uitgevoerd door een arts-specialist. Het is een relatief korte en eenvoudige ingreep die zonder complicaties op een halve dag achter de rug kan zijn. Maar voor jouw spijsvertering en jouw microbioom vraagt een coloscopie toch wat meer ruimte in jouw agenda. Zo begint de voorbereiding van het onderzoek al enkele dagen vooraf bij jou thuis, en zal het nadien nog even duren eer je spijsvertering terug zijn normale balans heeft teruggevonden. Buikpijn, constipatie, diarree, een opgeblazen gevoel… zijn milde complicaties die regelmatig optreden na een coloscopie maar doorgaans vanzelf terug overgaan.
De voorbereiding begint twee dagen voor het onderzoek met een vezelarm dieet, zodat er zo weinig mogelijk voedingsresten in je dikke darm achterblijven. De avond voor je opname stop je met eten en begint het tweede deel van de voorbereiding: de darmspoeling. Je drinkt een grote hoeveelheid laxerende vloeistof en water die je darmen spoelt. Enkele uren voor de start van het onderzoek herhaal je dat nog eens, tot je geen stoelgang meer maakt, maar er enkel nog doorzichtige vloeistof in de WC-pot terechtkomt. Het doel van de voorbereiding is dat de dikke darm uiteindelijk helemaal proper is, zodat de darmwand en het slijmvlies tijdens het onderzoek goed zichtbaar zijn.
Over het effect van deze darmspoeling op je darmmicrobioom zijn de meningen verdeeld. Het ene wetenschappelijke artikel pakt uit met ‘een bewezen, langdurige verstoring’ terwijl anderen het eerder hebben over ‘een snel herstel’. Het zijn eigenlijk interpretaties van wat uit elke studie duidelijk blijkt: in de eerste dagen, soms weken, na een coloscopie is het darmmicrobioom anders, minder volledig, dan voor de darmspoeling. Hoe lang die verstoring beschreven wordt, hangt af van wat de onderzoekers als ‘volledig herstel’ definiëren. Soms gaat dat over de samenstelling van het microbioom, soms over haar activiteit – met name de stofjes die ze maken en in onze urine en stoelgang teruggevonden kunnen worden. ‘Volledig hersteld’ betekent dan dat de samenstelling of activiteit van het microbioom nadien weer min of meer hetzelfde niveau bereikt als voor de coloscopie werd gemeten.
Dat een darmspoeling tijdelijk jouw darmmicrobioom verstoort, en dat er spontaan natuurlijk herstel optreedt, mag dan best interessant om weten zijn. Maar het zegt niet zoveel over de mogelijke gezondheidsimpact van de coloscopie door die verstoring van je darmmicrobioom. Moeten we ons eigenlijk zorgen maken over deze tijdelijk reorganisatie in onze darmen? En is het eigenlijk wel belangrijk om (zo snel mogelijk) te kunnen spreken van een volledig herstel? De wetenschap biedt nog geen sluitend antwoord op deze vragen, wellicht omdat het onderzoek nog niet gericht genoeg wordt gevoerd. Wat volgens mij nog bijvoorbeeld nog te weinig aan bod komt in het microbioomonderzoek naar darmspoelingen, is de link met de initiële gezondheidstoestand. Of kort gezegd: de reden waarom de coloscopie wordt uitgevoerd.
Zelf onderging ik meerdere keren een coloscopie, sommige onderzoeken gebeurden toen ik nog ziek was, de meesten gebeurden nadien ter opvolging. In mijn ervaring was er een wezenlijk verschil tussen beide momenten. Bij mijn allereerste coloscopie had ik darmkanker. De veerkracht van mijn lichaam en geest waren ferm verzwakt. Het was zowel bij de voorbereiding als nadien een erg pijnlijke ervaring. Maar naarmate ik vorderde in het revalidatieproces en ik me steeds beter ging voelen, werd het onderzoek steeds minder belastend. Zowel mijn algemeen welzijn als mijn spijsvertering veerden snel(ler) terug. Wat we dus volgens mij meer moeten gaan onderzoeken, is hoe de initiële gezondheidstoestand – en dus ook het initiële darmmicrobioom – van de patiënt het risico op complicaties na een coloscopie beïnvloedt.
Misschien kunnen we het darmmicrobioom dan ook gaan inzetten om complicaties na een coloscopie bij bepaalde patiëntengroepen te verzachten? Zo zijn er reeds een handvol studies die aantonen dat het nemen van sommige probiotica het risico op complicaties kan verminderen. Maar tot op vandaag zijn er nog geen gefundeerde aanbevelingen voor het gebruik van probiotica na een coloscopie.
Wat kan je – vanuit mijn ervaring – in afwachting wel al doen ter bevordering van het hernemen van je spijsvertering na een coloscopie?
- Zorg voor enkele dagen rust na het onderzoek. Plan geen grote evenementen, avondjes uit of te halen deadlines op het werk. Stress heeft een nefaste impact op je spijsvertering.
- Bouw je voeding zachtjes aan terug op. Laat je maag terug wennen aan (kleine porties) voedsel en bouw je vezelinname stelselmatig terug op.
- Bereid jouw eerste maaltijden na de coloscopie voor. Je zal een tijdje niet gegeten hebben, en uit honger misschien grijpen naar snelle calorieën onder de vorm van (ultra)bewerkte voeding die nadien belastend kunnen zijn voor je spijsvertering en het herstel bemoeilijken.
- Bevorder de natuurlijke beweging van je maag en darmen met rustige buikademhalingen. Dat kan via ademhalingsoefeningen, matig sporten, maar evengoed door even in de natuur te gaan wandelen.
- Kom langs voor een herbalanserende behandeling causale voetreflexologie.
Laatste update: 5 november 2024
Meer lezen
